چکیده
در برخی از رویدادهای تاریخی به دلیل فشارهای حکومتی و تحت فشار قراردادن مردان،زنان نقش تأثیرگذارتری
داشته اندوگزارشهای تاریخی حاکی ازآن است که اسلام در بسیاری از رویدادهاحضور زنان را مجاز دانسته
است.در عصرابناالرضا (ع)نیزبه دلیل نزدیکی به عصر غیبت و دوران تحیر شیعه و کنترل شدید مردان نقش
محدثات شیعه پررنگتر شده است. این گروه از بانوان علاوه بر فعالیتهای اجتماعی و سیاسی اقداماتی جهت
باورمندی عصر غیبت انجام داده اند. این نوشتار با مطالعه داده های تاریخی و رجالی و روش توصیفی-تحلیلی به
دنبال پاسخ به این سوال است که نقش محدثات شیعه در زمینه سازی پذیرش غیبت و فرهنگ مهدویت چگونه
بوده است؟ یافته ها نشان می دهد که به دلیل اینکه هویت شیعه پیوندى حیاتى با اندیشه ظهور موعود دارد،
محدثات عصر ابناالرضا (ع) با اثبات وجود حضرت حجت(عج) وترویج فرهنگ مهدوی تو حفظ اسرار امام
نقش مؤثری جهت پذیرش عصر غیبت و مسائل مربوط به آن داشته اند.

خوانش اندیشه های شیخ طوسی در موضوع خمس با تکیه بر آثار وی

خمس از فریضه های دین و بخشی از اموال اسلامی است که دارای کارکردهای مهم سیاسی،اجتماعی و
فرهنگی در طول تاریخ تشیع بوده است. بزرگان شیعه بر وجوب این واجب شرعی اتفاق نظر دارند اما در
خصوص پرداخت آن در عصر غیبت، نظرات گوناگونی ارائه شده و هر طیف، ادلهی خود را با استناد بر سیره و
سخن معصومان(ع) بیان کرده اند. مهمترین وجه اختلاف در موضوع خمس، پرداخت سهم امام(ع) در عصر
غیبت است و مناقشاتی در آثارعالمان شیعی در شرح و بساط دیدگاه خود دیده میشود. مقاله ی حاضر با روش
توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانهای در صدد پاسخ به این پرسش است که شیخ مفید(ره) به عنوان
یکی از علمای عصر غیبت کبری در آثار خود، چه دیدگاهی دربارهی پرداخت و مصرف خمس دارد. بررسیها
گویای این مدعاست که شیخ مفید(ره) با ذکر دلایل و گزارشهای تاریخی در دورهی حضور معصومان(ع)، به
وجوب و پرداخت خمس و در مواردی خاص به بخشش خمس، معتقد بوده اما وی در عصر غیبت، فتوای بر
نگه داری خمس و تحویل آن به امام غائب(عج) صادر نموده است