حوزه/ مدرس و پژوهشگر حوزوی گفت: در اسلام، رعایت استقلال ذاتی برای زن به منزله یک انسان که در عبودیت با حضرت حق هویت می‌یابد، تبیین میشود. یکی از عمده تلاش‌های پیامبر(ص) در اصلاح نگاه حاصل از افراط و تفریط‌های عصر جاهلی درباره زن بود.
اقتدا به امام در آخرین نماز
نجمه صالحی
در روز عاشورا، هنگامی‌که ابوثمامه صائدی به امام حسین علیه السلام عرض نمود که آرزو دارد نماز را به ایشان اقتدا کند، او گفت: “یا ابا عبدالله، جانم به فدای شما، می‌بینم که این‌ها به شما نزدیک شده‌اند، [اما] به خدا قسم تا زمانی‌که من کشته نشوم شما کشته نخواهید شد! اما اکنون آرزو دارم در حالی با خدا ملاقات کنم که این نمازی را که هم اکنون زمان آن رسیده است، به شما اقتدا کرده باشم.
چکیده
در برخی از رویدادهای تاریخی به دلیل فشارهای حکومتی و تحت فشار قراردادن مردان،زنان نقش تأثیرگذارتری
داشته اندوگزارشهای تاریخی حاکی ازآن است که اسلام در بسیاری از رویدادهاحضور زنان را مجاز دانسته
است.در عصرابناالرضا (ع)نیزبه دلیل نزدیکی به عصر غیبت و دوران تحیر شیعه و کنترل شدید مردان نقش
محدثات شیعه پررنگتر شده است. این گروه از بانوان علاوه بر فعالیتهای اجتماعی و سیاسی اقداماتی جهت
باورمندی عصر غیبت انجام داده اند. این نوشتار با مطالعه داده های تاریخی و رجالی و روش توصیفی-تحلیلی به
دنبال پاسخ به این سوال است که نقش محدثات شیعه در زمینه سازی پذیرش غیبت و فرهنگ مهدویت چگونه
بوده است؟ یافته ها نشان می دهد که به دلیل اینکه هویت شیعه پیوندى حیاتى با اندیشه ظهور موعود دارد،
محدثات عصر ابناالرضا (ع) با اثبات وجود حضرت حجت(عج) وترویج فرهنگ مهدوی تو حفظ اسرار امام
نقش مؤثری جهت پذیرش عصر غیبت و مسائل مربوط به آن داشته اند.
نقش تمدن ساز شیعه از گذشته تا کنون
با نظر به اهمیت تمدن سازی نوین اسلامی و ایجاد سازوکارهایی در جهت پایه ریزی تمدنی پویا و اثرگذار در
سایر ملت های مسلمان در جهان اسلام از یک سو و همچنین بیداری اسلامی از سوی دیگر، شناخت پیشینه
مسلمانان و نقش ایشان در زمینه علوم به طور عام و پیروزی انقالب شکوهمند اسلامی ایران امری حائز اهمیت
است و ضرورت پژوهش در این زمینه کاملا واضح است. دستاوردهای تحقیق حاضر این است که برای شناخت
فرهنگ و تمدن اسلامی و نقش اندیشمندان مسلمان در تمدن سازی اسلامی، نیاز به رصد بسیاری از امور وجود
دارد.
شاخصه های رفتاری خانواده آرمانی در اسلام
نجمه صالحی
خانواده از ابتدای تاریخ تاکنون، به عنوان اصلیترین نهاد اجتماعی مقبول در همه جوامع مذهبی و غیرمذهبی
است. زیربنای جوامع، خاستگاه فرهنگ ها، تمدنها و تاریخ بشر و مناسبترین نظام برای تأمین نیازهای روحی و
معنوی بشر خانواده است و بهترین بستر را برای تغییر و تصحیح رفتار افراد فراهم میآورد. آداب و رسوم، باورها و
ویژگی های فردی و اجتماعی در خانواده شکل میگیرد. اهمیت خانواده تا بدانجاست که در اسلام مواردی به عنوان
شاخصه های رفتاری در راستای موفقیت این رکن مهم اجتماع ارائه شده است. این نوشتار با رویکرد توصیفی و با تکیه
بر منابع کتابخانه ای درصدد پاسخ به این سوال است که شاخصه های رفتاری بارز خانواده آرمانی در اسلام کدامند ؟
یافته ها نشان می دهد که تربیت نسل، تعاون و همکاری، مساعدت در تکامل و رعایت بهداشت چهار شاخصه مهم در
رسیدن خانواده به نقطه آرمانی هستند.
بررسی روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمس الدین ذهبی
بازتاب اوضاع جامعه در عصر ایلخانی در آثار حمد الله مستوفی نجمه صالحی
شهر فاس در دولت ادریسان
از کتب جغرافیایی معاصر با اواخر دولت ادریسیان، می‌توان به البلدان یعقوبی متوفای 284ق؛ المسالک و الممالک ابن خرداذبه متوفای 300ق؛ صورة الأرض، ابن حوقل، زنده به 331ق؛ المسالک و الممالک اصطخرى متوفای346ق؛ البلدان، ابن فقیه متوفای 365ق؛ احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم مقدسى متوفای 375ق اشاره کرد. دیگر کتب غیرمعاصر مانند تاریخ افریقیة و المغرب ابن رقیق متوفای 417ق منابعی کهن برای تحقیق درباره ادریسیان به شمار می‌روند که بر اساس مشاهدات خود به وضعیت تمدنی آن دولت پرداخته‌اند.
از منابع قرون میانی، کتاب‌هایی مانند المسالک و الممالک البکرى متوفای 475ق، الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار ملوک المغرب و تاریخ مدینه فاس از ابن ابی زرع و البیان المغرب فی اخبار الاندلس والمغرب از ابن عذاری مراکشی و جذوه الاقتباس فی ذکر من حل من الاعلام مدینه فاس از القاضی المکناسی می‌توان نام برد که به تناسب موضوع به ادریسیان پرداخته‌اند.
برسی و تحلیل جایگاه جغرافیایی اندلس و افول تمدن در آن
خوانش اندیشه های شیخ طوسی در موضوع خمس با تکیه بر آثار وی
خمس از فریضه های دین و بخشی از اموال اسلامی است که دارای کارکردهای مهم سیاسی،اجتماعی و
فرهنگی در طول تاریخ تشیع بوده است. بزرگان شیعه بر وجوب این واجب شرعی اتفاق نظر دارند اما در
خصوص پرداخت آن در عصر غیبت، نظرات گوناگونی ارائه شده و هر طیف، ادلهی خود را با استناد بر سیره و
سخن معصومان(ع) بیان کرده اند. مهمترین وجه اختلاف در موضوع خمس، پرداخت سهم امام(ع) در عصر
غیبت است و مناقشاتی در آثارعالمان شیعی در شرح و بساط دیدگاه خود دیده میشود. مقاله ی حاضر با روش
توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانهای در صدد پاسخ به این پرسش است که شیخ مفید(ره) به عنوان
یکی از علمای عصر غیبت کبری در آثار خود، چه دیدگاهی دربارهی پرداخت و مصرف خمس دارد. بررسیها
گویای این مدعاست که شیخ مفید(ره) با ذکر دلایل و گزارشهای تاریخی در دورهی حضور معصومان(ع)، به
وجوب و پرداخت خمس و در مواردی خاص به بخشش خمس، معتقد بوده اما وی در عصر غیبت، فتوای بر
نگه داری خمس و تحویل آن به امام غائب(عج) صادر نموده است
خوانش اندیشه های شیخ مفید(ره) در موضوع خمس باتکیه بر الارشاد و المقنعه
خمس از فریضه های دین و بخشی از اموال اسلامی است که دارای کارکردهای مهم سیاسی،اجتماعی و
فرهنگی در طول تاریخ تشیع بوده است. بزرگان شیعه بر وجوب این واجب شرعی اتفاق نظر دارند اما در
خصوص پرداخت آن در عصر غیبت، نظرات گوناگونی ارائه شده و هر طیف، ادله ی خود را با استناد بر سیره و
سخن معصومان(ع) بیان کرده اند. مهمترین وجه اختلاف در موضوع خمس، پرداخت سهم امام(ع) در عصر
غیبت است و مناقشاتی در آثارعالمان شیعی در شرح و بسط دیدگاه خود دیده میشود. مقاله ی حاضر با روش
توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانهای در صدد پاسخ به این پرسش است که شیخ مفید(ره) به عنوان
یکی از علمای عصر غیبت کبری در آثار خود، چه دیدگاهی درباره ی پرداخت و مصرف خمس دارد. بررسیها
گویای این مدعاست که شیخ مفید(ره) با ذکر دلایل و گزارش های تاریخی در دوره ی حضور معصومان(ع)، به
وجوب و پرداخت خمس و در مواردی خاص به بخشش خمس، معتقد بوده اما وی در عصر غیبت، فتوای بر
نگهداری خمس و تحویل آن به امام غائب(عج) صادر نموده است.