بازتاب اوضاع جامعه در عصر ایلخانی در آثار حمد الله مستوفی نجمه صالحی
شهر فاس در دولت ادریسان
از کتب جغرافیایی معاصر با اواخر دولت ادریسیان، میتوان به البلدان یعقوبی متوفای 284ق؛ المسالک و الممالک ابن خرداذبه متوفای 300ق؛ صورة الأرض، ابن حوقل، زنده به 331ق؛ المسالک و الممالک اصطخرى متوفای346ق؛ البلدان، ابن فقیه متوفای 365ق؛ احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم مقدسى متوفای 375ق اشاره کرد. دیگر کتب غیرمعاصر مانند تاریخ افریقیة و المغرب ابن رقیق متوفای 417ق منابعی کهن برای تحقیق درباره ادریسیان به شمار میروند که بر اساس مشاهدات خود به وضعیت تمدنی آن دولت پرداختهاند.
از منابع قرون میانی، کتابهایی مانند المسالک و الممالک البکرى متوفای 475ق، الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار ملوک المغرب و تاریخ مدینه فاس از ابن ابی زرع و البیان المغرب فی اخبار الاندلس والمغرب از ابن عذاری مراکشی و جذوه الاقتباس فی ذکر من حل من الاعلام مدینه فاس از القاضی المکناسی میتوان نام برد که به تناسب موضوع به ادریسیان پرداختهاند.
برسی و تحلیل جایگاه جغرافیایی اندلس و افول تمدن در آن
نور صادق
هر یک از انوار مقدس معصومین علیهمالسلام، حرکت سازندهای داشتند که در راستای تلاش پیشوای قبلی و چه بسا تکمیل کننده آن بود؛ شاید اگر همان روزهای اول همه زوایای این دین کامل به زمینیان عرضه میشد، مقاومت میکردند و تلاش پیامبر صلی الله علیه و آله که آمده بود،«رَحْمَةً لِلْعالَمِینَ»شود بیثمر میماند!
خوانش اندیشه های شیخ طوسی در موضوع خمس با تکیه بر آثار وی
خمس از فریضه های دین و بخشی از اموال اسلامی است که دارای کارکردهای مهم سیاسی،اجتماعی و
فرهنگی در طول تاریخ تشیع بوده است. بزرگان شیعه بر وجوب این واجب شرعی اتفاق نظر دارند اما در
خصوص پرداخت آن در عصر غیبت، نظرات گوناگونی ارائه شده و هر طیف، ادلهی خود را با استناد بر سیره و
سخن معصومان(ع) بیان کرده اند. مهمترین وجه اختلاف در موضوع خمس، پرداخت سهم امام(ع) در عصر
غیبت است و مناقشاتی در آثارعالمان شیعی در شرح و بساط دیدگاه خود دیده میشود. مقاله ی حاضر با روش
توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانهای در صدد پاسخ به این پرسش است که شیخ مفید(ره) به عنوان
یکی از علمای عصر غیبت کبری در آثار خود، چه دیدگاهی دربارهی پرداخت و مصرف خمس دارد. بررسیها
گویای این مدعاست که شیخ مفید(ره) با ذکر دلایل و گزارشهای تاریخی در دورهی حضور معصومان(ع)، به
وجوب و پرداخت خمس و در مواردی خاص به بخشش خمس، معتقد بوده اما وی در عصر غیبت، فتوای بر
نگه داری خمس و تحویل آن به امام غائب(عج) صادر نموده است
شرح آشکار شدن مزار مطهر امیرالمؤمنین علیه السلام
مزار مطهر امیرالمؤمنین علیه السلام تا زمان هارون الرشید بر عموم مردم مخفی بود.
❇️روزی هارون الرشید به شکار رفته بود، آهوانی دید و دستور داد بازهای شکاری و سگها برای شکار آهوان حمله کنند. آهوها به یک بلندی رفته و خود را بر آن انداختند. بازها خود را بر زمین انداختند و سگها بازگشتند.
به بهانه نفسهای آخر «یک مسجد تاریخی»
معماری ایرانی با ورود اسلام، باورهای اعتقادی و اصولی تازهای را به نمایش گذاشت و معماری ایرانیاسلامی را در عِداد الگوی معماری قرار داد، الگویی که در سیر تاریخی تکامل یافت و به شاخصههای گاه منحصر به فرد معماری ایرانیاسلامی تبدیل شد.